Olijf sprak met dr. Moniek ter Kuile, psycholoog en seksuoloog, over seksuele revalidatie en wij vroegen haar naar het ideale proces om vrouwen op dit vlak goed te kunnen helpen.
Het ideale revalidatieproces
Moniek ter Kuile gaf aan dat het belangrijk is dat vrouwen in een zo vroeg mogelijk stadium geïnformeerd worden over mogelijke gevolgen rond seksualiteit. En dat die informatie hierover zo laagdrempelig mogelijk moet zijn. Dat helpt vrouwen hun weg te vinden op het moment dat zij hulp nodig hebben of met vragen zitten. Zij is blij dat Olijf dit platform heeft gemaakt.
Onderzoek
Zelf is Moniek projectleider van een grote studie waarbij wordt uitgezocht hoe informatie en hulp in het ziekenhuis zo goed mogelijk vorm kunnen krijgen. In deze studie worden verpleegkundigen opgeleid om gesprekken te voeren met patiënten om ze te informeren over seksualiteit en eventueel door te verwijzen naar een seksuoloog.
Voorlopig wordt dit onderzoek alleen uitgevoerd onder een groep vrouwen die bestraling hebben ondergaan. In 2022 worden de resultaten geëvalueerd en wordt gekeken naar een optimale begeleiding voor de verschillende vormen van kanker, aangezien elke vorm van kanker weer specifieke problemen kan veroorzaken.
Moniek gaf aan dat het heel belangrijk is dat er veel onderzoek wordt gedaan naar seksuele revalidatie: hierdoor komt het onderwerp op de agenda bij artsen en verpleegkundigen, en wordt het ook voor hen steeds gemakkelijker en normaler om erover te praten. Wat dat betreft ziet zij al een groot verschil met zo’n tien jaar geleden.
Doorverwijzen naar seksuoloog
Zo’n 70 à 80% van de vrouwen die behandeld zijn voor gynaecologische kanker kan goed uit de voeten met informatie, tips en praktische handvatten over seksualiteit. De veranderingen die zij ervaren als gevolg van hun behandeling worden door hen niet altijd als probleem ervaren. Uiteindelijk verwijzen specialisten en behandelaren maar een beperkte groep vrouwen (en hun eventuele partner) door naar een seksuoloog.
Wat zijn de problemen die de vrouwen ervaren, die worden doorverwezen?
Daar kan niet één antwoord op worden gegeven. Allereerst is het belangrijk om te weten of er behoefte is aan seksualiteit. Vrouwen ervaren o.a. issues op het gebied van:
- verminderd seksueel verlangen
- minder zin in seks
- minder opwinding
- pijnklachten
Welke zaken kunnen hierbij een rol spelen:
- Leeftijd: als je jong bent en net een nieuwe relatie hebt kan seks ingewikkeld zijn.
- Of je een relatie hebt: als je geen relatie hebt is seks misschien minder belangrijk.
- Of je een goede of minder goede seksuele relatie hebt: een goede seksuele relatie kan behulpzaam zijn om bij problemen een nieuwe invulling te geven aan seksualiteit.
- Het type kanker: het verwijderen van de eierstokken heeft tot gevolg dat je in de overgang komt, waardoor je mogelijk minder zin hebt in seks.
- De behandelingen die je hebt gehad: verwijderen van de baarmoedermond kan de vagina korter maken. Inwendige en uitwendige radiotherapie (bestraling) heeft met name veel gevolgen voor de vagina, waarin verklevingen kunnen ontstaan.
Samen met de seksuoloog kan de zoektocht beginnen naar wat nog wel mogelijk is op seksueel gebied en kan worden gekeken naar een andere invulling van de intieme relatie met je partner.
Je gaat dan samen op zoek naar iets anders. De intense ervaring van het ziek-zijn en het verliezen van de ‘gewone’ seksuele relatie kan dan ook juist veel verbinding brengen en kan creativiteit brengen in deze zoektocht naar andere vormen van seksualiteit en intimiteit.
Als jij problemen ervaart, blijf er dan niet mee rondlopen, en praat erover met je arts of gespecialiseerd verpleegkundige in jouw ziekenhuis. Maak een afspraak als je niet meer regelmatig in het ziekenhuis komt. Want zij kunnen jou verder helpen en, indien nodig, doorverwijzen naar een seksuoloog.
Luister ook naar de podcast van Marika
Podcast Marika (48): 'De overgang heeft wel gevolgen gehad voor mijn seksualiteit'