Door sommige behandelingen van bijvoorbeeld baarmoederhalskanker, baarmoederkanker of eierstokkanker kun je eerder in de overgang komen. Je kunt dan klachten krijgen die horen bij de overgang.
Wat is de overgang?
De overgang is de periode in het leven van een vrouw waarin de voorraad eitjes in de eierstokken op zijn geraakt. Er is dan geen eisprong (ovulatie) meer. De eierstokken produceren dan geen oestrogenen (de vrouwelijke hormonen) meer. Eigenlijk worden alle veranderingen en gevolgen van de overgang verklaard door de daling van het oestrogeen.
Pas als je een jaar niet meer ongesteld bent geworden, spreekt men officieel van de overgang of de menopauze. De afname van hormoonproductie gebeurt in de natuurlijke overgang heel geleidelijk, in de loop van zo’n tien jaar. Je merkt er pas wat van in de paar jaar voor- en nadat je je laatste menstruatie hebt gehad. Je cyclus wordt eerst wat onregelmatiger. Je bloedingen kunnen heviger of juist wat minder hevig worden, voordat ze helemaal stoppen.
De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw haar laatste menstruatie krijgt en dus in de overgang komt, is 51 jaar. De mate en ernst van overgangsklachten tussen vrouwen varieert enorm. Sommige vrouwen merken, behalve het stoppen van de menstruatie, niets van de overgang. Anderen krijgen wél klachten. Welke dit zijn verschilt tussen vrouwen, net als de mate en ernst waarin ze optreden.
Door sommige behandelingen van bijvoorbeeld baarmoederhalskanker, baarmoederkanker of eierstokkanker, of het preventief verwijderen van de eierstokken bij een BRCA1- of BRCA2-mutatie, kun je eerder in de overgang komen. Je kunt dan klachten krijgen die horen bij de overgang.
Wat zijn overgangsklachten?
Klachten die bij de overgang horen zijn:
- onvruchtbaarheid en een onregelmatige menstruatie
- botontkalking (osteoporose)
- vermoeidheid
- zwaarder worden
- minder zin in seks
- somberheid, stemmingswisselingen en stress
- opvliegers en nachtzweten
- een droge huid en droge slijmvliezen
- duizeligheid, wazig zien en misselijk zijn
- hartkloppingen
- slaapproblemen en vergeetachtig zijn
- problemen met spieren en gewrichten
- urineverlies en blaasontstekingen
- vocht vasthouden (oedeem)
Bespreek met de arts wat je het beste kunt doen tegen deze overgangsverschijnselen.
Hormoon Substitutie Therapie (HST)
Hormonen slikken bij een vroegtijdige overgang kan zinvol zijn om meerdere redenen, maar bespreek dit natuurlijk altijd met je arts. Lees meer over Hormoon Substitutie Therapie op de pagina '(vroegtijdige) overgang en seksualiteit' via de link hieronder.
Video: (Vroegtijdige) overgang
Olijf heeft een webinar (5 delen) opgenomen over 'late gevolgen bij gynaecologische kanker'. Onderwerpen die aan bod komen zijn: lymfoedeem, blaas- en darmklachten, (vervroegde) overgang, behoud van vruchtbaarheid & (onvervulde) kinderwens en impact op seksualiteit.
Elk van de vijf delen van het webinar duurt ca. 25 minuten en daarin komt steeds een ervaringsdeskundige en een zorgprofessionals aan het woord. Bekijk hieronder het webinar over de (vroegtijdige) overgang.
Podcast: (vroegtijdige) overgang en kanker
Na de eerste chemotherapie meteen wakker worden met een opvlieger. Hoe voelt dat? In deze podcast vertelt Renate (53) hoe ze door de diagnose eierstokkanker vervroegd in de overgang kwam en welk effect dat op haar had. Ook heeft ze het over zingeving en humor. "Ondanks de kanker ben ik nu gelukkiger dan ooit."
Werkt bovenstaande link niet? Luister dan de podcast via deze link.
Artikel Olijfblad 2-2019: Overgang door gynaecologische kanker
Na een operatie waarbij beide eierstokken verwijderd worden, zelfs binnen een week. En doordat de klachten zo plotseling optreden worden ze veel sterker ervaren. Bij een bestraling op de onderbuik kunnen de eierstokken mee bestraald worden en dan stopt hun werking, binnen een paar maanden. Dat kan dus al op jonge leeftijd. Juist doordat een vervroegde en versnelde overgang niet normaal is, zijn de klachten zo heftig. Ook als je ouder bent, de overgang al achter de rug hebt, kunnen die verschijnselen de kop opsteken. De eierstokken werkten voorheen nog, een klein beetje, maar nu niet meer. Daardoor kunnen dezelfde klachten als vroeger weer terugkomen.
Verslag workshop Olijf Congresdag
Meer informatie en gespreksgroepen
De informatie op deze pagina is deels afkomstig van www.kanker.nl.
Heb je een vraag, wil je je hart luchten of zoek je contact met een lotgenote? Neem dan contact op met onze vrijwilligers. Dat kan via de telefoon, mail of WhatsApp. Lees verder >>
In de online gespreksgroepen op kanker.nl kun je lotgenoten ontmoeten, vragen stellen en kennis en ervaringen vinden of delen. Vrijwilligers die ook bij Olijf actief zijn en andere (ex-)patiënten helpen je daar verder.
Stel je vraag aan een professional
Je kunt ook een vraag stellen aan dr. Cor de Kroon, gynaecoloog-oncoloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).