Open: PROACTIVE B-onderzoek naar stabielere hoeveelheid olaparib in het bloed

Heb je eierstokkanker en een zogenoemde BRCA-mutatie? Dan kun je in aanmerking komen voor het medicijn olaparib nadat je je laatste chemo hebt gehad en je daarop goed hebt gereageerd. Onderzoekers in het Radboudumc zoeken patiënten die mee willen doen aan de PROACTIVE B-studie. Daarin kijken ze of ongeveer de helft van de normale dosis olaparib en toevoeging van het medicijn cobicistat aan de behandeling met olaparib kan zorgen voor een stabielere hoeveelheid olaparib in het bloed.

De onderzoekers hopen dat dit leidt tot minder bijwerkingen, een betere werking van de behandeling en lagere kosten vergeleken met de gewone behandeling met olaparib. Hiermee willen zij de behandeling met olaparib verbeteren en de basis leggen voor toekomstig onderzoek naar deze aanpak.

Hoe werkt het?
Olaparib is een medicijn dat in het lichaam grotendeels wordt afgebroken en opgeruimd door een leverenzym dat CYP3A4 heet. De hoeveelheid en werking van dit enzym verschilt sterk van persoon tot persoon, waardoor de hoeveelheid olaparib in het bloed ook erg kan verschillen. 

Hierboven is de de hoeveelheid olaparib in het lichaam over de innametijd afgebeeld zonder cobicistat (links) en  met een lagere dosis olaparib en cobicistat (rechts). Wanneer iemand van nature een lage CYP3A4-activiteit heeft, wordt olaparib minder snel afgebroken en is de curve hoger. Je hebt dan meer olaparib in je bloed dan gemiddeld en dit kan leiden tot meer bijwerkingen. Het omgekeerde gebeurt bij mensen met een van nature hoge CYP3A4-activiteit: olaparib wordt sneller afgebroken en de curve ligt lager. Je hebt minder olaparib in je bloed dan gemiddeld en de behandeling kan mogelijk minder effectief zijn. 

Het medicijn cobicistat remt CYP3A4. Zo wordt de bron van deze verschillen in het bloed weggenomen. Dit resulteert in stabielere bloedspiegels, minder schommelingen, minder bijwerkingen, betere verdraagbaarheid, mogelijk betere effectiviteit, en aanzienlijke kostenbesparingen (tot wel enkele miljoenen per jaar).

Deze zogenaamde “boost”-strategie wordt al met succes toegepast bij bijvoorbeeld HIV-behandelingen, maar is nog niet eerder goed onderzocht bij kankermedicijnen. Daarom onderzoekt de PROACTIVE-B studie of het veilig, haalbaar en effectief is om een lagere dosis olaparib te combineren met cobicistat bij patiënten met eierstokkanker en prostaatkanker met een BRCA-mutatie. 

Wil je meedoen aan dit onderzoek?
In onderstaande tabel zijn alle deelnemende ziekenhuizen opgenomen. Staat jouw ziekenhuis er niet bij? Dan kun je je oncoloog vragen je door te laten verwijzen naar een van deze ziekenhuizen of neem contact op met de onderzoekers via proactive.apo@radboudumc.nl. Gebruik dit e-mailadres ook voor eventuele vragen over de studie. 

Deelnemende ziekenhuizen

• Amphia ziekenhuis, Breda                                           
• Meander Medisch Centrum, Amersfoort
• Amsterdam UMC
• Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, NKI-AVL, Amsterdam
• Bravis ziekenhuis, Bergen op Zoom en Roosendaal
• Radboudumc, Nijmegen
• Erasmus MC, Rotterdam
• TergooiMC, Hilversum
• Jeroen Bosch ziekenhuis, Den Bosch
• UMC Groningen
• LUMC, Leiden
• UMC Utrecht
• Maastricht UMC+
• ZGT, Hengelo en Almelo