Op 17 november a.s. lanceert de WHO, de Wereld Gezondheidsorganisatie, haar wereldwijde strategie om baarmoederhalskanker de wereld uit te krijgen. Olijf, netwerk voor vrouwen met gynaecologische kanker, staat hier achter en zet zich hier ook actief voor in. De lancering vindt online plaats van 14.30 tot 16.00 uur met onder andere verhalen van ervaringsdeskundigen, muziek en toespraken. Olijf’s medewerker Kim is één van de tien ‘survivors’ die meewerkt aan de campagne van de WHO. Zij vertelt haar verhaal als tweede lotgenote in de openingsvideo.
De WHO beschrijft drie doelen in de strategie om baarmoederhalskanker de wereld uit te krijgen:
In 2030 moet in alle landen 90% van de mensen zijn gevaccineerd tegen HPV, 70% van de vrouwen wordt tenminste tweemaal in haar leven gescreend door middel van een uitstrijkje en 90% van de vrouwen moet toegang hebben tot een behandeling voor baarmoederhalskanker of een voorstadium ervan, inclusief nazorg en palliatieve zorg. De laatste twee doelen zijn in Nederland al vrij goed voor elkaar, maar bij de eerste kan nog flink wat winst worden behaald.
Olijf doet mee met de ‘Taskforce Nederland HPVkanker-vrij’. Deze taskforce bestaat uit artsen uit preventieve en curatieve geneeskunde, (ex-)patiënten en mensen uit de doelgroep voor vaccinatie en screening. De ‘Taskforce Nederland HPVkankervrij’ bevordert HPV vaccinatie en screening voor baarmoederhalskanker en juicht de WHO campagne toe!
6 op 10 Nederlandse vrouwen maakt uitstrijkje voor bevolkingsonderzoek
Elk jaar krijgen ongeveer 800 vrouwen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker, het vaakst in de leeftijd van 30 tot 44 jaar. En jaarlijks sterven ca. 200 vrouwen in Nederland aan baarmoederhalskanker. Dit, terwijl de ziekte vaak is te voorkomen door vaccinatie en effectieve screening. Toch doen in Nederland maar ongeveer 6 op 10 vrouwen mee aan het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker. Bij jonge vrouwen tussen de 30 en 40 jaar is dit cijfers zelfs nog lager! Gelukkig is het met de beschermingsgraad wat beter gesteld, want uit de gegevens blijkt dat uiteindelijk bijna 72% van de vrouwen in de afgelopen 5 jaar een uitstrijkje heeft gehad, zowel binnen als buiten het bevolkingsonderzoek.
HPV vaccinatiegraad 53% in 2019
Meer dan 98% procent van de gevallen van baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door HPV. HPV is een virus waar 8 op de 10 mensen ooit mee besmet raakt, meestal door seksueel contact. Het virus is erg besmettelijk en kan door elk seksueel contact (dus ook huid tegen huid) worden overgedragen. Een besmetting met HPV wordt meestal binnen twee jaar door je lichaam opgeruimd. Soms kan het langer duren en in die tijd al wel afwijkende cellen veroorzaken. HPV kan ook schaamlipkanker, peniskanker, anuskanker of keelkanker veroorzaken; kanker bij vrouwen én mannen dus.
De HPV vaccinatie beschermt tegen twee soorten HPV, die samen verantwoordelijk zijn voor ongeveer 70% van de gevallen van baarmoederhalskanker. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) publiceerde in juni van dit jaar de definitieve vaccinatiecijfers van 2019. Daarin werd duidelijk dat de vaccinatiegraad van meisjes tegen HPV na een periode van daling omhoog is gegaan naar 53%. Dat is een stijging van 7,5% ten opzichte van 2018. Een mooie groei, maar nog zeker niet voldoende.
Vanaf 2021 is de HPV-vaccinatie in Nederland niet alleen meer voor meisjes, maar ook voor jongens. De inenting wordt opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma en de leeftijdsgrens wordt verlaagd naar 9 jaar. Olijf is erg blij met dit besluit en heeft zich hier eerder ook hard voor gemaakt tijdens een hoorzitting van de Gezondheidsraad.
Kim (47): “In 2013 ging ik naar de huisarts in verband met bloedingen tussen mijn menstruaties. De huisarts maakte een uitstrijkje. De uitslag was PAP 3b en ik werd doorgestuurd naar het ziekenhuis om te praten over de behandeling die me te wachten stond. Daar ik kreeg onverwacht te horen dat ik baarmoederhalskanker had. Daar zat ik: ik was alleen, ik zou immers praten over de behandeling. Dit had ik niet zien aankomen. Van HPV had ik nog nooit gehoord. Natuurlijk, als ik de mogelijkheid had gehad, had ik graag de HPV vaccinatie willen hebben toen ik jonger was. Want ondanks dat ik het overleefd heb, was de behandeling zwaar en zijn mijn late gevolgen van de behandeling ook niet mis: darm- en blaasklachten, lymfoedeem, vermoeidheid etc. De impact van de ziekte is dus enorm. Gelukkig konden mijn dochter én zoon, de laatste toen nog op eigen kosten, wel worden gevaccineerd tegen HPV.”
Gevolgen vaak onderschat
Baarmoederhalskanker is een ernstige ziekte. Als je het overleeft, dan heeft baarmoederhalskanker bijna altijd zeer ingrijpende gevolgen. Pijn, complicaties, verminking, blijvende vermoeidheid, lymfoedeem, ongewilde kinderloosheid, veel onzekerheden, seksuele problemen en het omgaan met emoties en sterfelijkheid. Daarom roepen de vrouwen van Olijf op: laat je dochters en zonen vaccineren, laat het uitstrijkje maken en help mee om baarmoederhalskanker de wereld uit te krijgen!
Foto: WHO; credits: The Teal Sisters, Zambia, survivors and advocates for cervical cancer elimination