Onderzoekers van de afdeling IQ healthcare van het Radboudumc hebben, in samenwerking met de afdeling Pathologie en Stichting PALGA (Pathologisch Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief) van 2018 tot 2021 het KWF implementatieproject IMPROVING uitgevoerd. Hierbij was een stuurgroep betrokken, waarvan stichting Olijf deel uitmaakte.
Het project had als doel om het gebruik van gestandaardiseerde en gestructureerde verslaglegging binnen de oncologische pathologie te verbeteren. In Nederland ontwikkelt Stichting PALGA-protocollen hiervoor. Pathologen kunnen die protocollen gebruiken voor het standaardiseren en structureren van hun pathologieverslagen. Door het gebruik van de PALGA-protocollen verbetert de diagnose en daarmee ook de behandeling.
We zagen veel verschillen in het gebruik van de PALGA-protocollen. Deze verschillen zaten tussen pathologielaboratoria en tussen verschillende PALGA-protocollen voor diagnostiek in de oncologie. Binnen dit project focusten we ons op het verbeteren van het protocolgebruik voor de diagnostiek bij gynaecologische, urologische en gastro-intestinale oncologie. We voerden het implementatieonderzoek uit in drie stappen:
- Een knelpuntenanalyse onder pathologen en overige zorgverleners, betrokken bij het multidisciplinair overleg waarin de diagnostiek en behandeling van oncologische patiënten wordt besproken.
- Selectie van hulpmiddelen op basis van deze analyse met verschillende experts (pathologen, andere zorgverleners betrokken bij multidisciplinair overleg oncologie, PALGA en IKNL afgevaardigden en patiëntvertegenwoordigers) voor het verbeteren van de implementatie van de PALGA-protocollen. De hulpmiddelen zijn ontwikkeld en getest op kleine schaal in zes pathologielaboratoria.
- Verdere verbetering van de hulpmiddelen en testen ervan op landelijk niveau op effectiviteit en bruikbaarheid.
Dit implementatieproject liet zien dat het gebruik van bepaalde hulpmiddelen bijdraagt aan het meer en beter gebruik van de PALGA-protocollen. Een voorbeeld hiervan is het stimuleren van het gebruik van de al bestaande “Feedbackknop”, een knop in de PALGA-protocollen waarmee gebruikers van de PALGA-protocollen laagdrempelig feedback over de protocollen kunnen geven.
Meer gebruik van gestandaardiseerde en gestructureerde verslaglegging is ook een belangrijke eerste stap in het verbeteren van uitwisseling en hergebruik van data. Dit is een uitdaging die op dit moment volop in ontwikkeling is. Daarnaast liet de studie zien dat er nog steeds opmerkelijke verschillen zijn tussen de verschillende oncologische aandoeningen. In figuur 1 is het gemiddeld gebruik van de PALGA-protocollen voor de verslaglegging van gastro-intestinale, gynaecologische en urologische tumoren te zien, uitgedrukt in % van verslaglegging die gedaan is met behulp van een PALGA-protocol ten opzichte van de totale verslaglegging voor die tumorgroep. Het gemiddeld gebruik is gemeten 26 weken voor introductie van de implementatiestrategie en 26 weken na introductie van de implementatiestrategie. Voor de verslaglegging van diagnostiek van gastro-intestinale en urologische tumoren verbeterde het PALGA-protocolgebruik significant na de introductie van de implementatiestrategie. Voor de verslaglegging van de diagnostiek van geen enkele tumorgroep nam het protocolgebruik meer toe na introductie van de implementatiestrategie dan daarvoor.
Figuur 1. Gemiddeld % gebruik van de PALGA-protocollen voor de verslaglegging van gastro-intestinale, gynaecologische en urologische tumoren 26 weken voor introductie van de implementatiestrategie en 26 weken na introductie van de implementatiestrategie
Tijdens de verschillende stappen van de studie kwam als belangrijk knelpunt naar voren dat er onder zorgverleners discussie was over de inhoud (o.a. de in te vullen items) van verschillende PALGA-protocollen. Wellicht is dit ook een reden voor het verschil in gebruik tussen beschikbare PALGA-protocollen. Expertisegroepen binnen de pathologie hebben daarom vorig jaar, in samenwerking met PALGA, een start gemaakt met het kritisch onder de loep nemen van enkele PALGA-protocollen om deze te verbeteren. Dit zal ook voor andere PALGA-protocollen opgepakt worden. Het protocol voor de pathologieverslaglegging van cervixmateriaal (baarmoederhals) was het eerste protocol dat samen met de expertisegroep “Nederlandse Werkgroep voor Gynaecologische pathologie” (NWGP) werd herzien. Hierbij werd o.a. gelet op de leesbaarheid van de conclusie voor clinici en werden elementen uit de nieuwe tumorclassificatie (WHO 2020) verwerkt.
Voor vragen of opmerkingen over deze studie kun je een e-mail sturen naar de onderzoeker: Julie.Swillens@radboudumc.nl.
Tevens kun je vragen naar een digitale versie van het proefschrift “Implementation of digital pathology applications – Toward standardization in clinical practive”, waar de KWF implementatiestudie IMPROVING onderdeel van is.