Hoewel in Nederland elk jaar zo’n 800 vrouwen baarmoederhalskanker krijgen en ruim 200 vrouwen sterven aan baarmoederhalskanker, nam het aantal deelnemers aan het bevolkingsonderzoek in 2020 af. Minder dan vijf op de tien vrouwen laat na een oproep een uitstrijkje maken. In de twee jaren hiervoor waren dat er nog zes op de tien. In de jongste groep van 30 tot 35 jaar liet zelfs minder dan 40% een uitstrijkje maken.
Daarom roept Stichting Olijf tijdens de Europese Baarmoederhalskanker Preventieweek van 17 tot en met 23 januari vrouwen op mee te doen aan het bevolkingsonderzoek en dat uitstrijkje te laten maken. Ook KWF komt in actie voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker met hun campagne ‘De afspraak die je niet wil missen’. Want veel vouwen vinden het bevolkingsonderzoek wel belangrijk, maar maken toch die afspraak niet.
En schroom ook niet om een (extra) uitstrijkje te laten maken wanneer er tussentijdse klachten zijn, zoals bloedverlies na het vrijen, bloedverlies tussen de menstruaties door of afscheiding die er anders uitziet dan normaal.
80% raakt ooit met HPV besmet
Baarmoederhalskanker wordt vrijwel altijd veroorzaakt door langdurige infectie met het Humaan Papilloma Virus (HPV), waar 80 procent van de mensen tijdens hun leven mee besmet raakt. Het virus kan via elk seksueel contact worden overgedragen, dus ook huid tegen huid. Ook jongens kunnen het HPV virus krijgen. Meestal ruimt het lichaam het virus binnen twee jaar op, maar langdurige infectie verhoogt de kans op baarmoederhalskanker of bijvoorbeeld schaamlipkanker, anuskanker of keelkanker. HPV vaccinatie voor meisjes én jongens kan zo’n HPV infectie grotendeels voorkomen.
Vanuit het bevolkingsonderzoek krijgen vrouwen tussen de 30 en 60 jaar elke vijf jaar een uitnodiging om een uitstrijkje te maken, in 2020 zo’n 600.000 (vanwege corona een lager aantal, omdat het bevolkingsonderzoek enige tijd stil lag). Bij ruim 3.400 vrouwen werd (een voorstadium van) baarmoederhalskanker gevonden. Veel meer gevallen kunnen worden opgespoord als meer vrouwen deelnemen.
Het verhaal van Andrea (35)
Om andere vrouwen te overtuigen van de noodzaak van het uitstrijkje én om aandacht te vragen voor de - vaak zeer heftige- gevolgen van baarmoederhalskanker, deelt Olijf verhalen van vrouwen die (een voorstadium) van baarmoederhalskanker kregen. Zo ook het verhaal van Andrea (35). Zij ging met een gerust hart naar de huisarts voor een uitstrijkje. ‘Gewoon controle en dan is het klaar.’ Maar dat liep anders. Andrea werd doorgestuurd naar de gynaecoloog en daar bleek dat ze baarmoederhalskanker had. De uitwendige en inwendige bestralingen en chemotherapie hakten er behoorlijk in.
Olijf vraagt daarom extra aandacht voor preventie. Voor vrouwen die niet naar de huisarts durven is er een zelfafnameset, waarmee je zelf thuis de test doet en deze opstuurt om te laten controleren op HPV. In 2020 deed 8 procent van de vrouwen dat, een toenemend aantal ten opzichte van eerdere jaren. Baarmoederhalskanker is een van de weinige vormen van kanker die redelijk eenvoudig in een vroeg stadium opgespoord en vaak voorkomen kan worden.