Lees verder
De behandeling van baarmoederkanker wordt steeds meer op de individuele situatie afgestemd. Dit blijkt uit de resultaten van de internationale PORTEC-4a studie.
De PORTEC-4a studie onderzocht of vrouwen met zogenaamd hoog-intermediair risico baarmoederkanker een meer passende aanvullende behandeling kunnen krijgen, met als doel minder onnodige behandelingen, en voor sommigen een meer effectieve behandeling.
Arts-onderzoeker Anne-Sophie van den Heerik (zie foto hierboven) beantwoordde vragen van Olijf.
Kan je uitleggen waar PORTEC voor staat?
PORTEC staat voor postoperatieve bestraling bij baarmoederkanker, en er zijn drie eerdere studies geweest waarin de rol van bestraling, het type bestraling en de rol van chemotherapie bij de bestraling werd onderzocht.
Kan je uitleggen wat er in de PORTEC-4a studie is onderzocht?
In de PORTEC-4a studie werd onderzocht hoe de behandeling van vrouwen met baarmoeder beter kan worden afgestemd op het moleculaire profiel van hun tumor, oftewel de individuele eigenschappen van de tumor. Na de operatie werd een stukje tumorweefsel geanalyseerd om de specifieke eigenschappen van de tumor te bekijken.
Door nog specifieker naar het gedrag van de tumor te kijken, kan het risico op terugkeer van de ziekte beter worden ingeschat. Op basis van dit risico kon de behandeling na de operatie worden aangepast op de specifieke tumor van iedere patiënt.
Hoe werd de behandeling in de studie aangepast aan het moleculaire profiel?
De behandeling was afhankelijk van de loting in de studie (tweederde lootte voor de moleculaire arm en eenderde voor de standaard behandeling). Van vrouwen die in de moleculaire profiel arm waren ingedeeld, werd de behandeling afgestemd op het moleculaire profiel. Op basis van het profiel kon dit inwendige bestraling, geen bestraling of (in een kleine groep) een intensievere uitwendige bestraling zijn.
Hoeveel vrouwen hebben meegedaan en waar kwamen zij vandaan?
In totaal hebben 564 vrouwen uit acht Europese landen meegedaan aan deze studie. Het grootste deel van de deelnemers (bijna 75%) kwam uit Nederland. Andere deelnemers kwamen uit België, Duitsland, Ierland, Oostenrijk, Tsjechië en Zwitserland, figuur 1.
Wat waren de resultaten van de studie?
De resultaten van de studie laten zien dat het mogelijk is om bij bijna de helft van de vrouwen met deze vorm van baarmoederkanker af te zien van de standaard nabehandeling. Deze vrouwen hoefden dus géén inwendige bestraling van de vagina te ondergaan, figuur 2. Dit afzien van verdere behandeling was veilig, aangezien er nauwelijks verschil was in het aantal vrouwen bij wie de ziekte terugkwam, en ook niet in hoe lang vrouwen zonder ziekte bleven of hoe lang ze overleefden.
Voor een kleine groep vrouwen, ongeveer 14%, bleek het moleculaire profiel minder gunstig. Zij kregen uitwendige bestraling van het bekkengebied, figuur 2. Deze aanpak bleek effectiever dan alleen inwendig bestralen. Het risico op terugkeer van de ziekte in het bekkengebied werd bij deze vrouwen duidelijk verlaagd.
Er werd ook gekeken naar het ervaren van bijwerkingen en de kwaliteit van leven. Een belangrijk resultaat is dat de meeste vrouwen heel weinig last hadden van bijwerkingen. En, als er klachten waren, dan waren die meestal mild van aard.
Wat betekent deze studie voor de patiënten die nu baarmoederkanker hebben?
De PORTEC-4a studie laat zien dat het mogelijk is om vrouwen met baarmoederkanker op een meer individuele manier te behandelen. Bijna de helft van de vrouwen met risicofactoren heeft geen aanvullende behandeling nodig na de operatie, terwijl een kleine groep patiënten juist baat heeft bij een meer intensieve behandeling. Door specifieker naar het gedrag van de tumor te kijken, kunnen aanvullende behandelingen na de operatie beter afgestemd worden op het risico dat iemand loopt op terugkeer van ziekte, wat uiteindelijk zorgt voor een betere kwaliteit van leven.