Rens en Samantha waren acht jaar bij elkaar en hadden een leuk, sportief leven. Eind 2015 ging Samantha naar de huisarts vanwege contactbloedingen, dat zijn vaginale bloedingen die ontstaan na het vrijen. De uitslag van een uitstrijkje bleek Pap3a (‘Pap’ is een indeling van uitslagen bij uitstrijkjes). Pap3a laat licht afwijkende cellen zien. Geen reden tot ongerustheid, aldus de huisarts.
De wereld op zijn kop
Na een nieuw uitstrijkje en een biopt bleek de uitslag opnieuw Pap3a. Uit het biopt bleek echter dat het baarmoederhalskanker was. Plots stond hun wereld op zijn kop. Omdat het een snel delende vorm van kanker betrof, werden de daaropvolgende operaties opgesplitst. Tijdens de eerste operatie werden lymfeklieren uit haar buik en lies verwijderd. Twee weken later volgde de tweede operatie. Een radicale trachelectomie, waarbij de baarmoederhals wordt verwijderd (baarmoeder besparend in verband met hun kinderwens).
“Het idee dat het daarna klaar was luchtte me op”, zegt Samantha. Tijdens de operatie werd echter iets verdachts in haar baarmoederweefsel gezien, dit bleek een voorstadium van kankercellen te zijn. Het verwijderen van de baarmoeder (uterusextirpatie) was de enige mogelijkheid. Dit was een heftig en definitief besluit. Samantha was 26 jaar oud toen ze samen met Rens deze keuze moest maken, een jonge, zelfverzekerde en vrolijke vrouw. Ze realiseerde zich dat haar toekomstperspectief zou veranderen. Door de behandelingen was haar kinderwens vervlogen.
Een pittige tijd volgde. Door de operatie waren zenuwen beschadigd, waardoor Samantha met één been sleepte. Ook moest ze een tijdje een katheter dragen. Haar energieke persoonlijkheid was verdwenen en ze was regelmatig somber.
Hoe beleefde Rens deze periode?
De eerste tijd zorgde Rens voor Samantha en met bezoek. Maar al snel leerde hij om hulp te vragen. In het begin vroeg iedereen hoe het met Samantha ging, maar niet hoe het met hem ging. Een uitzondering waren zijn ouders en een goede vriend. Hij antwoordde dan “We gaan ervoor.” Later kwam meer ruimte voor vragen als ‘Hoe gaat het met jullie beiden?’. Als hij het moeilijk had, bijvoorbeeld tijdens Samantha’s operaties, zocht hij afleiding door naar zijn werk te gaan.
Na zo’n periode verandert veel in je relatie. “Het kan twee kanten op gaan, maar wij zijn nog op dezelfde manier samen als voor de operaties”, vertelt Rens. Samantha had professionele hulp nodig om alles te verwerken. Ze vond hulp bij het Helen Dowling Instituut. Rens ging soms mee als zij aangaf dat zij dat wilde. “Op aanraden van de psycholoog planden we heel bewust kortdurende momenten van ontspanning, zeker de eerste tijd na de operaties. Het is aanlokkelijk om voluit ervoor te gaan, maar dat zou Samantha te veel energie kosten”. Kleine geluksmomenten zorgden ervoor dat ze het naar hun zin hadden. Ze reden bijvoorbeeld met de auto naar de stad (in plaats van te fietsen) en liepen 10 meter naar hun favoriete hamburgerrestaurant.
Drie maanden na de laatste operatie gingen ze op vakantie naar Italië. De andere omgeving deed hen allebei goed. “Iets samen doen wat we leuk vinden heeft onze relatie gered”, zegt Rens. In Italië kreeg Samantha haar energie langzaam terug. Rens vroeg zich soms ook af wanneer het op zou houden. In korte tijd gebeurde namelijk veel in hun leven. De moeder van Rens onderging een openhartoperatie, zijn schoonvader overleed later en Samantha brak een rugwervel na een val van de trap. Drie jaar lang stapelden zaken zich op en dit uitte zich bij Rens in vermoeidheid. “Ik was zo moe. Een vermoeidheid die ik niet kende en niet in één nacht kon bijslapen.” Een vakantie naar Bali kon dit gelukkig doorbreken.
Relativeren
Hun relativeringsvermogen vormt meestal de oplossing. Ze hebben geleerd om met elkaar in gesprek te blijven. Voor Samantha is het niet meer kunnen krijgen van kinderen een groot verlies. Dit geldt ook voor Rens, maar hij is rationeler. Rens merkt relativerend op dat kinderen krijgen nou eenmaal niet meer gaat en dat hij beseft dat Samantha er misschien niet meer had kunnen zijn.
Samantha denkt soms terug aan de tijd waarin ze ziek werd en de impact van de behandelingen, dat ze niet meer kon werken en haar baan heeft moeten opzeggen. Ze voelt zich dan somber. Rens geeft aan dat hij ruimte geeft aan haar gevoelens en het gesprek met Samantha aangaat. Samen praten en een luisterend oor bieden werkt het beste. Ze bezochten een ‘Pluk de Dag AYA’. Dit is een dag voor AYA’s (jonge mensen van 18- 35 jaar die kanker hebben of hebben gehad) en hun partner. De gesprekken en ontmoetingen hebben een rol gespeeld bij het relativeren van hun situatie. Na een gesprek met iemand met een terminale vorm van kanker beseften zij dat dit hen ook had kunnen overkomen.
Rens en Samantha waarderen kleine geluksmomenten en hebben geleerd om het positieve te blijven zien, in plaats van het negatieve. Samantha is vrijwilliger bij Olijf. Ze geeft voorlichting aan zorgprofessionals in opleiding en dat geeft haar veel energie.
Als partner over je ervaringen vertellen
Rens had eerst geen behoefte om zijn verhaal te vertellen, maar bedacht zich later. Door het vrijwilligerswerk van Samantha ging hij beseffen dat het waardevol is om zijn ervaring te delen met andere partners. Op deze manier hoopt hij hen handvatten te geven tijdens en na de ziekte van hun partner.
Rens vertelde zijn verhaal voor Olijfblad 2 - 2020 (juni 2020). Inmiddels kunnen er veranderingen in de situatie van Rens en Samantha zijn opgetreden.