Taboes, taboes. Verpleegkundige Yvonne (62) weet er alles van. “Veel vrouwen met gynaecologische kanker schamen zich om hierover te praten, durven het niet tegen hun omgeving te zeggen. Krijgen niet zelden problemen met hun partner omdat ze niet over de gevolgen en gevoelens durven te praten, terwijl dat zo belangrijk is. In mijn werkzame leven heb ik vaak veel kunnen betekenen voor vrouwen. Ze zien breken aan mijn bureau. En ik vond het zo fijn als ik ze kon helpen, want het is nogal wat als je te horen krijgt dat je gynaecologische kanker hebt.”
Als kind wist Yvonne al dat ze later als ze groot zou zijn, ‘zuster’ wilde worden. “Ik had zo’n verpleegstersoutfitje met een rood kruis en een koffertje. Het was een roeping. Nog steeds vind ik de geur van het middel waarmee ziekenhuizen vroeger werden ontsmet, een heerlijke lucht,” lacht ze. Haar droom kwam uit: Yvonne werd verpleegkundige.
Dappere vrouwen
In 1976 deed Yvonne de inservice opleiding voor A-verpleegkundige en toen ze de papieren in haar zak had, werkte ze in verschillende ziekenhuizen en op uiteenlopende afdelingen. Ze ontdekte waarvan ze blij werd en welk werk ze het leukste vond. “Ik had al snel in de gaten dat ik het beste gedij als er reuring is, als er onverwachte dingen gebeuren en ik snel moet schakelen. Dan acteer ik het best.” Toen ze uiteindelijk terechtkwam op de afdeling gynaecologie-oncologie in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, viel alles op zijn plek. “Deze afdeling paste mij zo goed. Hier had ik echt contact met vrouwen, ook omdat ik ze vaak zag. Dappere vrouwen, die vaak werden geopereerd, veel complicaties hadden maar altijd moed hielden.”
Praten en luisteren
Een jonge zwangere vrouw met baarmoederhalskanker is een van de vrouwen die haar is bijgebleven. Yvonne was er bij toen de aanstaande moeder hoorde dat ze baarmoederhalskanker had. “Hoe tegenstrijdig kan het leven zijn? Euforisch omdat je zwanger bent en angstig omdat je kanker hebt. Haar vriend zat in Amerika en ze verbroken hun relatie. Nog geen jaar later overleed ze en is haar dochter bij haar ex in Amerika gaan wonen. Dat zijn heftige verhalen, die vergeet ik nooit meer.” Meer dan veel praten en luisteren, kun je niet doen, weet Yvonne. Maar fijn vond ze het te merken dat het vrouwen goed deed hun hart te luchten, hun tranen de vrije loop te laten en even niet de schijn op te houden.
Casemanager
In 2007 werd Yvonne casemanager en kreeg van gynaecoloog/oncoloog Hans van der Putten de ruimte en tijd om vrouwen voor te bereiden, met ze te praten direct na het slecht nieuws gesprek op de poli en ze al hun vragen te laten stellen. “Na een jaar concludeerden we dat de behoefte aan een casemanager groot was. Ik ving ze op, gaf verdere uitleg over diagnostiek en behandeling en nam alle tijd voor ze.” De taboes die er heersen, probeerde Yvonne te doorbreken. “Praat er zo normaal mogelijk over. Vraag naar de intimiteit, vertel dat er allerlei mogelijkheden zijn om elkaar lief te hebben. Ik probeerde het gesprek tussen man en vrouw op gang te brengen.”
Voorlichting
Door gezondheidsklachten ging Yvonne met pensioen maar besloot actief te blijven. “Ik ben vrijwilligster bij Olijf geworden en door deel te nemen aan de werkgroep voorlichting en lotgenotencontact probeer ik mijn opgedane kennis en ervaring daar toe te passen en te delen. Mijn passie om er voor de patiënt en haar partner te zijn en hen te begeleiden kan ik op deze manier goed vorm geven en dat geeft een goed gevoel. Ik ben ook vrijwilliger bij een inloophuis voor kanker en ook dat geeft me veel voldoening. Gelukkig kan ik met mijn werkervaring veel betekenen voor dit vrijwilligerswerk. Dat voelt heel fijn.”
Yvonne vertelde haar verhaal in maart 2020.