Bijna helft van de vrouwen met baarmoeder- en eierstokkanker is vermoeid

Vermoeidheid is een veelvoorkomend en verontrustend symptoom bij patiënten met gynaecologische kankers. Weinig studies hebben onderzocht of de vermoeidheid vanuit zichzelf verdwijnt.

Er is een studie gedaan door Hanneke Poort (Dana-Farber Cancer Institute, Boston) in samenwerking met Belle de Rooij, Hajime Uno, Shicheng Weng, Nicole Ezendam, Lonneke van de Poll-Franse en Alexi Wright. Het onderzoek ging na of er patronen en voorspellers van aan kanker gerelateerde vermoeidheid bij eierstok- en baarmoederkanker te ontdekken zijn. Het was een studie waarbij patiënten zijn gevolgd tot 1 jaar na hun behandeling (1-jarig longitudinaal onderzoek).

Kortweg betekent het: als een patiënt vermoeidheid rondom de behandeling meldt, wordt er nog steeds een duidelijke vermoeidheid ervaren 1 jaar na het einde van de behandeling? En zo ja, zijn er aanwijzingen om het verloop van de vermoeidheid te kunnen voorspellen?

Methode
Deze studie heeft vrouwen met een nieuw gediagnosticeerde eierstokkanker (81 deelnemende patiënten) of baarmoederkanker (181 deelnemende patiënten) gevolgd, waarbij de kanker niet vorderde of terugkeerde binnen 1 jaar na het einde van de behandeling. De symptomen van vermoeidheid, depressie en angst werden vastgelegd en beoordeeld. Dit werd gedaan op 3 momenten:

• Meteen na de operatie.
• 6 Maanden na het einde van de behandeling.
• 12 Maanden na het einde van de behandeling.

Resultaten
Van de 262 deelnemers meldde:

• 48% (Klinisch significante) vermoeidheid na een operatie.
• Een jaar later meldde 39% vermoeidheid.

Er zijn 6 patronen in de tijd gevonden:

• Altijd laag (37%)
• Altijd hoog (25%)
• Hoog lost op (18%)
• Nieuw begin (10%)
• Fluctuerend (6%)
• Incidenteel (5%)

Patiënten met vermoeidheid na een operatie meldden vaker vermoeidheid na 12 maanden in vergelijking met anderen. Patiënten met depressieve klachten hadden ook een hogere kans op vermoeidheid. Slechts 1/3 van de vermoeide patiënten meldde depressieve klachten.

Conclusie
Bijna de helft van de vrouwen met gynaecologische kankers had na de operatie (klinisch significante) vermoeidheid, terwijl 44% en 39% 6 maanden en 1 jaar later vermoeid waren. Dit resultaat suggereert dat het vanzelf verminderen van de klachten relatief weinig voorkomt. Vrouwen die vermoeidheid, depressieve kenmerken of 2 of meer medische aandoeningen meldden, hadden 1 jaar later een grotere kans op vermoeidheid. In andere (vervolg)studies zal moeten worden onderzocht wat er gedaan kan worden om vermoeidheid bij vrouwen met gynaecologische kankers te verbeteren.

Wil je meer lezen?
Bovenstaande is gebaseerd op eerder verschenen artikelen bij:

• het IKNL met als titel ‘Helft vrouwen met gynaecologische kanker is klinisch significant vermoeid’
• PubMed, Engelstalige artikel van 21-05-2020. Er zijn van daaruit ook andere gerelateerde artikelen te vinden.