Er loopt al jaren een serie opeenvolgende Nederlandse studies met internationale deelname naar aanvullende behandeling bij baarmoederkanker: de PORTEC studies. Elke keer wordt er een ander aspect, uitwendige of inwendige bestraling, dan wel uitwendige bestraling met of zonder chemotherapie, nader onderzocht.
De studie, die nu loopt, gaat over het bepalen van een individuele ‘behandeling op maat’. De studiegroep heeft Olijf gevraagd of er enkele vrouwen zijn met een laag stadium baarmoederkanker die in een klankbordgroep willen meepraten.
Een stapje op weg naar betere behandeling baarmoederkanker
In de PORTEC-4a studie wordt onderzocht of een individuele ‘behandeling op maat’ ervoor kan zorgen dat veel minder vrouwen met baarmoederkanker (endometriumcarcinoom) met zogenoemde hoog-intermediaire risicofactoren onnodige inwendige bestraling krijgen. De huidige standaard behandeling na de operatie bestaat uit 3 inwendige bestralingen in het binnenste deel van de vagina. Alhoewel deze behandeling weinig belastend is, worden veel patiënten behandeld om voor een klein deel plaatselijke terugkeer te voorkomen.
In deze studie wordt bij de deelnemende patiënten uitgebreider onderzoek gedaan op een stukje van het verwijderde tumorweefsel om een moleculair profiel te bepalen. Op basis van deze eigenschappen van de tumor wordt een advies op maat gegeven. Uit dit onderzoek kan blijken dat bij een gunstig profiel geen aanvullende behandeling wordt gegeven. Naar verwachting zal dit bij ongeveer 45-55% van de vrouwen het geval zijn. Bij een gemiddeld profiel (ongeveer 40-45%) wordt dezelfde inwendige bestraling als bij de huidige standaard behandeling geadviseerd. Bij een kleine groep vrouwen, waar een minder gunstig profiel wordt gevonden (5-10%), zal uitwendige bestraling van het bekkengebied worden geadviseerd om de kans op terugkeer te minimaliseren.
Op dit moment hebben al meer dan 300 patiënten, zowel in Nederland als in het buitenland, besloten mee te doen aan de studie. Een groot deel van hen gaf aan tevreden te zijn met de meer individuele inschatting van het risico op terugkeer en het daarbij passende advies. Alhoewel de PORTEC-4a studie een internationaal karakter heeft gekregen (ook vrouwen in België, Duitsland, Ierland en Tsjechië, en binnenkort ook in Frankrijk en Oostenrijk kunnen deelnemen), zijn het vooral Nederlandse patiënten die meedoen aan dit onderzoek.
Momenteel is het studieteam bezig om de regionale en internationale pathologiecentra te betrekken. Binnenkort kan daarom in veel meer Nederlandse centra het bepalen van de moleculair profiel voor de studie plaatsvinden. Ook wordt een kosteneffectiviteitsanalyse voorbereid. Als de uitkomsten van de PORTEC-4a studie de verwachting waarmaken, dan kan deze nieuwe standaard snel in de klinische praktijk worden ingevoerd.
Op basis van de eerste uitkomsten van de PORTEC (gerelateerde) studies, is Olijf ook al geïnformeerd dat er een vergelijkbaar onderzoek zal komen om ook bij hogere stadia van baarmoederkanker op basis van de moleculaire risicoprofielen een behandeling op maat te onderzoeken. Een mooi voorbeeld hoe de eerdere studies kennis opleveren voor de volgende stap. Deze nieuwe studie staat nog helemaal aan het begin. Olijf zal eerst een advies voor de subsidieaanvraag geven.