Wie bij Olijf actief is, weet als geen ander wat kanker voor jezelf en voor je omgeving betekent. Met die kennis en ervaring kun je het verschil maken voor andere vrouwen met gynaecologische kanker, vinden Wendy (36) en Jolanda (54). Beiden zijn buddy en vrijwilliger bij de Olijflijn.
Graag iets voor een ander betekenen
Toen Jolanda een grote buikoperatie moest ondergaan, wilde ze graag in contact komen met andere vrouwen die hetzelfde hadden meegemaakt. Maar ze wist niet hoe. Haar arts in het streekziekenhuis had haar iets verteld over Olijf. Na de tweede operatie - die in een ander ziekenhuis plaatsvond – hoorde ze voor het eerst over Olijf. Na een bezoek aan de Olijfdag wist ze het zeker: “Ik wil graag iets betekenen voor andere vrouwen, juist omdat ik dat contact zelf zo had gemist.” Als HR-adviseur heeft Jolanda iets met mensen. Daarom sprak het lotgenotencontact via de Olijflijn en het buddyproject haar aan.
Waar is ze naar op zoek?
“Veel vrouwen vinden het prettig om te vertellen over hun ervaringen, dit te delen en/of stoom af te blazen en letterlijk op verhaal te komen. Daar is nu precies de Olijflijn voor, telefonisch lotgenotencontact. Laatst sprak ik bijvoorbeeld een vrouw die vlak daarvoor haar arts aan de lijn had die haar binnen een week wilde opereren. Ze was er totaal niet op voorbereid en voelde zich overvallen. Gaandeweg werd ze wat rustiger. We bedachten een ‘plan de campagne’, waardoor de ergste paniek eruit ging. Dat geeft een ontzettend voldaan gevoel. Daarnaast krijg ik ook praktische vragen. Dan probeer ik door te vragen, omdat ik oprecht geïnteresseerd ben in de vrouw achter de praktische vraag. Al gauw zit ik vaak zomaar een halfuur aan de telefoon te praten. Onlangs kreeg ik na afloop een e-mail van een vrouw die ik net gesproken had over haar praktische vraag. Ze was blij met het gesprek. Het is de kunst je te verplaatsen in een ander. Waar is ze naar op zoek? Aftasten met verkennende vragen, want ik wil mezelf niet opdringen.”
Perspectief geven
Jolanda weet waar ze het over heeft. Toen ze twee jaar geleden werd gediagnosticeerd met baarmoederkanker en eierstokkanker zag het er slecht uit. “Er hebben drie pathologen naar gekeken, maar ze kwamen er niet uit welk type kanker de oorspronkelijke was.” Tot overmaat van ramp had haar vrouw leukemie. Het was erop of eronder, voor beide vrouwen. “Na de eerste operatie - baarmoeder en eierstokken eruit - zag het er goed uit. Maar later kreeg ik te horen dat ik nogmaals onder het mes moest omdat er toch twee tumoren waren gevonden en gekeken moest worden of er uitzaaiingen waren. Ik had al afscheid genomen van het leven. Gelukkig was dat niet nodig, want de 28 biopten die tijdens die operatie werden weggehaald lieten geen uitzaaiingen zien.” Na de stamceltherapie gaat het nu ook goed met haar vrouw. Met die ervaring wil ze vrouwen perspectief geven. “Ik weet heel goed dat het slecht kan aflopen met kanker, maar er zit ook een andere kant aan. Het is niet alleen maar negatief, dat wil ik andere vrouwen meegeven. Ik wil ertoe doen voor andere vrouwen en het verschil voor ze maken, al ziet het er soms slecht uit.”
Soms blijft het niet bij één contact. Zo belt Jolanda regelmatig met een dame van 75 jaar oud. “Gewoon om te horen hoe het gaat. Ze heeft onlangs een chemokuur gehad.” Via deze begeleiding, was het een kleine stap om buddy te worden. Jolanda deed een online opleiding bij PGO Support en Olijf, gevolgd door een gesprek met Linda Snoep en Kim Hulscher, die het buddyproject coördineren en de juiste buddy aan de juiste vrouw koppelen. “Hiervoor is het belangrijk aan te geven wie je bent en voor wie je wel en niet iets zou kunnen betekenen. Ik ben niet voor iedereen geschikt, dus het is fijn dat hier aandacht aan wordt gegeven. Ik ben als buddy onlangs gekoppeld aan mijn eerste lotgenoot.”
Erkenning en herkenning
Wendy had minder behoefte aan contact met lotgenoten toen ze ziek was, maar ze merkte dat haar medepatiënten in het ziekenhuis dat wel graag wilden. Dus toen ze klaar was met de behandelingen voor baarmoederhalskanker, vond Wendy het een kleine moeite om zich bij Olijf op te geven voor het lotgenotencontact via de Olijflijn en het buddyproject. Wendy heeft als buddy al twee lotgenoten begeleid. Ook zij merkt dat veel vrouwen hun verhaal graag willen vertellen. “Ze zoeken erkenning en herkenning voor dingen die ik zelf ook heb meegemaakt. Denk aan angst voor controles of het verloren gevoel als je door de medische molen gaat. Een lotgenoot was net als ik jong en had ook een stoma. Ze vond het moeilijk om ermee om te gaan en had er veel vragen over. Daarmee kon ik haar helpen. Ondanks haar slechte vooruitzichten, was ze heel positief. Ze stak haar kop niet in het zand, maar ze had wel hoop. Ook daar hebben we veel over gepraat. Ik liet haar vertellen over wat in haar omging. Het waren vertrouwde gesprekken, maar doms ook wel lastig, want het was soms heftig. Maar het ging mij om haar verhaal. Dat was fijn. We belden ongeveer drie tot vier keer per maand. De laatste weken voor haar overlijden werd dat contact minder. Toen ik de rouwkaart kreeg van haar vriend, zat ik wel een paar dagen met haar in mijn hoofd. Na verloop van tijd ging het weer goed. Met de kennis van nu - ze was de eerste persoon waar ik buddy voor mocht zijn - had ik misschien even beter kunnen aankloppen bij Linda of Kim om mijn verhaal te doen. Daar is altijd gelegenheid voor.”
Grenzen stellen
Buddy’s en lotgenoten zijn eerlijk tegen elkaar, is de ervaring van Wendy, die zelf ook één buddy heeft. “Je praat over dingen die je niet bespreekt met je vriendinnen. De eerste vrouw die ik begeleidde als buddy had het er moeilijk mee dat er in de slaapkamer niet veel meer kon gebeuren. Dat vond haar vriend ook lastig.”
Hoe stel je als buddy grenzen als iets te dichtbij komt?
“Ik spreek af dat we altijd eerst via Whatsapp een afspraak maken”, zegt Wendy. “Dan komt het contact niet onverwacht en kan ik mij erop voorbereiden. Als ik voel dat zaken te dichtbij komen, bespreek ik het met Linda of Kim. ”Die ervaringen worden ook gedeeld via een Yammer-groep, die Jolanda heeft opgezet. En van tijd tot tijd zijn er ook (online) bijeenkomsten met vrijwilligers die buddy zijn en/of zich bezighouden met het lotgenotencontact.
“Het is ontzettend fijn om dit te doen”, besluit Jolanda. “Iedereen binnen het lotgenoten-telefoonteam heeft zelf een heftige periode doorgemaakt, en toch is iedereen in staat kracht te geven aan een ander. Het is een voorrecht om deel uit te maken van zo’n betrokken team.”