Proefschrift: Mogelijk betere preventieve zorg voor vrouwen met een verhoogde kans op eierstokkanker

Vrouwen met een mutatie in het BRCA1- of BRCA2-gen hebben meer kans op eierstokkanker. Ze krijgen dan ook het advies om tussen de 35 en 40 jaar (BRCA1) of 40 en 45 jaar (BRCA2) de eileiders en eierstokken te laten weghalen om eierstokkanker te voorkomen. Door de operatie komen ze echter vroeg in de overgang. Hiervan ervaren ze vaak veel klachten. Door eerst de eileiders weg te halen en later pas de eierstokken, kan bij hen de vroege overgang mogelijk worden uitgesteld en eierstokkanker worden voorkomen.

BRCA
Vrouwen met een genetische fout (mutatie) in het BRCA1- of BRCA2-gen hebben meer kans op eierstokkanker. Vrouwen met een dergelijke mutatie hebben gedurende het leven ongeveer 40 (BRCA1) en 15 procent (BRCA2) kans om eierstokkanker te krijgen. Daarnaast hebben zij een verhoogde kans van ongeveer 70% op borstkanker. Eierstokkanker is de dodelijkste vorm van kanker aan de vrouwelijke geslachtsorganen en vraagt meestal een uitgebreide behandeling met een operatie en chemotherapie.

Eierstokkanker voorkomen
Eierstokkanker kan niet worden opgespoord met regelmatige onderzoeken. Daarom wordt vrouwen met een BRCA1- of BRCA2-gen geadviseerd om beide eileiders en eierstokken te laten weghalen rond hun veertigste. Deze operatie maakt de kans op eierstokkanker heel klein maar heeft ook een groot nadeel: veel vrouwen krijgen klachten door de vroege overgang die ontstaat doordat de eierstokken worden weggehaald.

TUBA- en TUBA-WISP I- studie
Uit onderzoek blijkt dat eierstokkanker meestal in de eileiders begint en níet in de eierstokken. In dit promotieonderzoek wordt een andere manier onderzocht om eierstokkanker te voorkomen; eerst de eileiders weghalen en later de eierstokken. Zo wordt de overgang uitgesteld.

De TUBA-studie, beschreven in het proefschrift, laat zien dat tot drie jaar na de operatie vrouwen die ervoor kozen om eerst alleen de eileiders te laten weghalen tevredener zijn over hun kwaliteit van leven rondom de overgang dan vrouwen die ervoor kozen om de eileiders én eierstokken tegelijk te laten weghalen. Dit geldt ook wanneer er hormoonvervangers worden gebruikt na het weghalen van de eileiders en eierstokken.

De internationale TUBA-WISP II-studie is opgezet om te onderzoeken of beide manieren even veilig zijn. Dus of de kans op eierstokkanker na beide manieren van opereren even klein is. Dit onderzoek loopt op dit moment nog. Vrouwen met een mutatie in BRCA1- of BRCA2-gen worden nog gevraagd om mee te doen aan de studie. De uitkomst van dit onderzoek zal pas over een aantal jaren bekend worden omdat we alle vrouwen lang moeten opvolgen. Omdat het dus nog niet bewezen veilig is om eerst alleen de eileiders weghalen en later pas de eierstokken is het belangrijk dat deze operatie alleen wordt uitgevoerd binnen een onderzoek.

Meer informatie is te vinden op onze website: www.tuba-wisp.nl
Contact opnemen kan via tuba-wisp@radboudumc.nl

Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door KWF Kankerbestrijding.