In 2021 kreeg Anne-Marie te horen dat ze baarmoederhalskanker had. Het behandeltraject en de complicaties maakten dat gemeenschap met haar partner niet meer zo vanzelfsprekend was als voorheen.
In de zomer van 2021 had Anne-Marie kreeg bloedingen tijdens het vrijen. Verder had ze nergens last van en dacht dat het wellicht de overgang zou kunnen zijn. Ze besloot het nog even aan te kijken.
Het werd september en de bloedingen verdwenen niet. Ze nam contact op met de huisarts voor een uitstrijkje. Er werden onrustige cellen aangetroffen. Een aantal onderzoeken volgden en in november werd duidelijk dat het ging om een tumor van 6 cm op de baarmoederhals.
Vanaf eind november onderging Anne-Marie zes weken lang bestraling in het AMC, tegelijkertijd kreeg zij een keer per week chemo. Na dit traject volgde nog de inwendige bestraling. Dit was heel zwaar, maar daarna was het klaar. De kanker was weg.
Anne-Marie: 'Ik was enorm verzwakt door de behandelingen. Maar het herstel ging voorspoedig, want ik was sportief en in goede gezondheid voor de behandelingen startten. Toen kreeg ik in maart ineens heel veel pijn, geen arts wist wat het was. Het was een helse pijn en in april was mijn buik enorm opgezwollen en de ontstekingswaarden in mijn bloed waren heel hoog. Ik kreeg antibiotica en omdat ik niet naar de wc kon, kreeg ik ook medicatie om obstipatie tegen te gaan.
Die nacht dacht ik, dit is het einde
De gynaecoloog ging ervan uit dat dit hoorde bij het herstel, maar ik leed zoveel pijn en had totaal geen energie. In september vlamde het nog verder op en de obstipatie was zo ernstig dat ik dozen van die zakjes laxeermiddel heb weggewerkt. Uiteindelijk belandde ik op 22 september weer in AMC met een ontzettend opgezette, dikke buik. Toen kwam de aap uit de mouw; het bleek littekenweefsel van bestraling te zijn dat voor de achteruitgang was gegroeid, mijn darmen zaten vol ontstekingen, de ontlasting kon er gewoon niet meer uit. Ik voelde me net een aangespoelde walvis. Die nacht dacht ik, dit is het einde. De chirurg stelde een stoma voor. Ik hoefde daar niet lang over na te denken, de ontlasting kon nergens heen, hoe ik me toen voelde was geen kwaliteit van leven.'
De stoma bracht meteen verlichting, maar de ontsteking sluimerde door. Inmiddels is Anne-Marie ruim een jaar verder. Haar conditie is nog steeds niet goed. Ze heeft inmiddels een permanente stoma, want het darmweefsel is te kwetsbaar. Er zit nog een operatie aan te komen om de ontsteking helemaal weg te halen door een stuk darm weghalen. Dit staat nog niet gepland.
Seks was meteen onderwerp van gesprek
Anne-Marie: 'Ik ben drie en een half jaar samen met mijn partner, dus toen ik ziek werd waren we nog niet zo lang samen. Dit hele traject had natuurlijk ook invloed op ons seksleven.
In de gesprekken met mijn sociaal verpleegkundige was seks meteen een onderwerp van gesprek. Zij maakte dit bespreekbaar en het was fijn om hier open en eerlijk te kunnen praten. Ik en mijn partner kregen ook veel informatie over het gebruik van pelottes en de hormonale veranderingen die mijn behandelingen in gang hadden gezet en de gevolgen hiervan.
Ik had echt fysiek contact nodig, mijn lichaam was zoveel geweld aangedaan
Tijdens en na de behandelingen was het zoeken naar manieren om lichamelijk met elkaar te zijn. Wat fijn was, we hoefden niets. Alleen al tegen elkaar aan liggen was fijn. Ik had echt fysiek contact nodig. Mijn partner was heel geduldig en zacht, niets hoefde, alles was goed. Ik was heel gemotiveerd om met de pelottes aan de slag te gaan. Ik vond het wel eng, maar het was echt nodig om verklevingen tegen te gaan en aangezien ik gemeenschap een belangrijk onderdeel van een relatie vind, ben ik daar zo snel als kon mee begonnen. Op een gegeven moment verving ik een pelotte-sessie wel eens met gemeenschap, dat scheelt weer een keer en seks is toch net wat aangenamer.
Wat ik heel belangrijk vind, en wat ik ook andere vrouwen mee zou willen geven als het gaat om intimiteit, is om vanuit zachtheid voor jezelf te handelen. Heb compassie met jezelf, ben lief voor dat lijf. Het heeft zo hard gewerkt. Het heeft zoveel kwetsbare momenten moeten doorstaan. Mijn lichaam is zoveel geweld aangedaan en ik heb daaraan meegewerkt. Chemo’s, in je onderbroek over de gang, onderbroek uit, inwendige bestraling, wat doe je het aan?
Geef je lijf de ruimte, doe het samen met je lijf, werk aan de relatie met je lijf. Luister en ben zacht.
Moet ik hem niet plezieren?
Heeft de kanker mijn vrouw-zijn beïnvloed? Nou, ik vind mezelf nog niet woest aantrekkelijk, maar mijn partner en ik vinden elkaar nog steeds wél aantrekkelijk. Het is niet meer hetzelfde als voorheen, maar we worden nog steeds opgewonden van elkaar. En dan kijk je wat fijn is en je stopt als het niet fijn is. Ook hierin kregen we tips van de verpleegkundige; welke posities wellicht fijner zijn voor mij, met hier en daar een grapje. Dat geeft het ook wat lucht.
Je komt jezelf wel tegen. En dan denk je, vervelend voor hem, moet ik hem niet plezieren? Nee, dat hoeft dus niet. Mijn vagina is verkort en dat merkt hij bijvoorbeeld wel. Dat is jammer voor hem maar het is wat het is.
Accepteer je lichaam zoals het nu is
Het hele proces doet wat met je relatie. Je komt erachter wat je aan elkaar hebt. Wij kunnen heel goed praten over wat we voelen, emotioneel en fysiek, en we kunnen er grapjes over maken. Omdat hij mij echt de ruimte gaf, en me aanmoedigde te voelen en te luisteren naar mijn lichaam, hielp mij dat om mijn lichaam zoals het nu is, te accepteren.
Het hele traject is heftig. Eerst de behandeling tegen de kanker, daarna zo ziek vanwege de ontstekingen en tot slot een stoma, het is ingrijpend. Maar het was niet levensveranderend, want we hebben al eerder ingrijpende dingen meegemaakt samen. We zijn stevig als koppel, je gaat wel een volgende fase in. Ik heb wel gedacht, is dit nou nog leuk voor hem? Maar hij rende niet weg. We hebben echt en diep contact en dat is heel mooi.
Anne-Marie vertelde haar verhaal in maart 2024. Inmiddels kunnen er veranderingen in haar gezondheid zijn opgetreden.
Wil jij ook jouw ervaring met seksualiteit na gynaecologische kanker delen? Mail dan naar online@olijf.nl.