Kathinka kreeg op haar 30ste de brief voor het bevolkingsonderzoek in de bus en maakte een afspraak. Haar eerste uitstrijkje leek alleen HPV-positief te zijn. Normaal word je dan na zes maanden opnieuw gecontroleerd, maar haar traject duurde langer vanwege corona. Tot drie keer toe werd ze weggestuurd, want dat tweede uitstrijkje kon wel wachten. Na ruim een jaar bleek het helaas toch baarmoederhalskanker en werd er in eerste instantie uitgegaan van een stadium 1a1. Een conisatie volgde, maar dat bleek niet genoeg. Na meerdere operaties, chemotherapie en bestraling is Kathinka inmiddels twee controles schoon. Haar behandeling was emotioneel erg zwaar, want ze draagt een seksueel trauma met zich mee.
Vertellen wat je hebt meegemaakt
‘Toen ik midden twintig was ben ik aangerand. Een lang onderzoek en rechtszaak volgde en in die tijd ontwikkelde ik mijn seksuele trauma. Dat maakte dat ik al enorm tegen mijn eerste uitstrijkje opzag. De pijn vond ik uiteindelijk meevallen, maar ik ben een week heel emotioneel geweest.’ Bij de huisartsenpraktijk van Kathinka wisten ze van haar verleden. Ze hebben daarom rekening met haar kunnen houden. ‘Het is voor mij belangrijk dat een arts geen plotselinge bewegingen maakt en vertelt wanneer ik word aangeraakt. Daarnaast heeft de doktersassistente tijdens het uitstrijkje bijvoorbeeld de kleine eendenbek gebruikt, dat zijn dingen die zo’n onderzoek iets dragelijker maken.’
Toen Kathinka werd doorverwezen naar het ziekenhuis voor nader onderzoek en behandeling heeft ze de gynaecoloog direct verteld over haar trauma. ‘Ik zeg het altijd direct. Dat kan lastig zijn, want ik kan soms wat bot worden als ik bang ben. Ik kan dan echt al mijn sociale manieren vergeten, maar als ik er te lang mee wacht om het te vertellen of het helemaal niet zeg, dan kan een arts geen rekening met mijn grenzen houden. Zo wil ik bijvoorbeeld alleen onderzocht of behandeld worden op een intieme plek door een vrouwelijke arts. Tijdens mijn lisexcisie zou eigenlijk een mannelijke coassistent aanwezig zijn. Toen ik de verpleegkundige vertelde van mijn trauma, werd hem meteen gevraagd of hij de ruimte wilde verlaten. Over het algemeen wordt er heel begripvol op gereageerd als ik aangeef wat ik wil en waar mijn grenzen liggen.’
Kies een ziekenhuis en arts die naar je wil luisteren
‘Natuurlijk waren er ook wel momenten waar de communicatie niet helemaal goed verliep. Zo was er tijdens de eerste operatie onverwacht een mannelijke anesthesist aanwezig. Daar schrok ik van en daardoor ging ik in paniek de narcose in. Van deze momenten werd geleerd, of ze werden op het moment zelf voor mij opgelost. Bij de volgende narcose kwam de mannelijke anesthesist zich eerst voorstellen.’
Kathinka kreeg baarmoederhalskanker in coronatijd. Dat maakte dat ze zich erg gespannen en alleen heeft gevoeld. ‘Mijn vriend mocht vaak niet mee naar binnen en dat maakte het allemaal nog intenser. Toen ik een aantal dagen in het ziekenhuis moest blijven na één van de operaties heb ik aangegeven dat ik het niet zag zitten om de nachten alleen door te brengen. Ik word angstig in een vreemde kamer, zeker met het idee in mijn achterhoofd dat ik niet kan vluchten, omdat ik na de operatie niet zelfstandig uit bed kon. Het ziekenhuis heeft daar heel goed op gereageerd en mijn vriend mocht bij mij op de kamer blijven slapen. Als dit soort dingen niet kunnen als je het aangeeft, dan zit je denk ik bij het verkeerde ziekenhuis.’
Kathinka is voor zichzelf opgekomen tijdens haar behandeltraject en heeft duidelijk haar grenzen aangegeven. ‘Dat is de reden dat ik mijn verhaal deel, om vrouwen eraan te herinneren dat ze altijd kunnen zeggen wat ze wel en niet willen. Als een arts of ziekenhuis daar niet in mee gaat, dan is het je goed recht om ergens anders heen te gaan.’
Intiem zijn zit er nog niet in
Intiem zijn, daar heeft Kathinka naar alles wat er het afgelopen 1,5 jaar is gebeurd nog geen behoefte aan. ‘Er hebben zoveel mensen aan mijn lijf gezeten. Dat moet ik eerst verwerken. Ik heb een erg fijne partner met wie ik hier goed over kan praten en die mij de ruimte geeft om er op mijn manier mee om te gaan. Verder gebruik ik wel pelottes, maar eigenlijk doe ik daar te weinig mee. Ik vind het moeilijk. Gelukkig heeft dit nog geen haast, omdat ik geen last heb van verklevingen.’
Kathinka heeft goede psychologische hulp om te verwerken wat er is gebeurd. ‘Ik loop al langer bij een psycholoog en daar ben ik toen ik ziek werd mee doorgegaan. Het verwerken van het behandeltraject, dat ik geen moeder meer kan worden en ben afgekeurd van mijn werk is teveel. Ik ben echt op. Ik leefde heel erg in de toekomst, want dan zou alles beter worden, maar dat durf ik niet meer. Dat komt misschien wel meer, maar dat zal tijd kosten.’
Nieuwe missie
‘Mijn missie is nu vooral om andere vrouwen te helpen. Dat doe ik door mijn verhaal te delen. Zo hoop ik vrouwen te motiveren om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek en ze ook tot steun te zijn. Wij als patiënt hebben echt nog wel wat controle over onze behandeling. Je hebt het gevoel dat je alle controle verliest als je de diagnose kanker krijgt, maar het blijft jouw lichaam en jij bepaalt wie er aankomt en wat ermee gebeurt.’
Kathinka vertelde haar verhaal in mei 2022. Inmiddels kunnen er veranderingen in haar gezondheid zijn opgetreden.