Vier jaar geleden kreeg Riekje (68) te horen dat ze eierstokkanker had. Haar kleinzoon werd geboren op 4 december 2018, de dag dat haar eerste chemokuur startte. Meer chemokuren en een debulking-operatie volgden. Sinds een paar maanden is er weer groei zichtbaar op de scan, de tumormakers naderen de 1000. “Ik denk eigenlijk dat de kanker nooit is weggeweest.”
Haar verhaal vertelt ze nuchter en bijna onbewogen. “Ik kan mijn emoties niet goed laten zien. Ik kom er niet bij. Dat is lastig, niet alleen voor mij, maar ook voor mijn omgeving. Vandaar dat ik bij de huisarts om psychologische ondersteuning heb gevraagd.” Maar misschien heeft het ook met haar beroep te maken: jarenlang werkte Riekje als operatiezuster in Harlingen, Alkmaar en Leeuwarden en heeft daar van alles gezien en geleerd. Ze klinkt kordaat, kan handelen en weet wat haar te wachten staat. Ze geeft toe, de diagnose eierstokkanker doet wat met je.
Zure oprispingen
Het begon met vage pijntjes. Moeilijk kunnen plassen, pijn in haar buik en ontzettend last van het zuur. “Die oprispingen waren vreselijk. Ik was daarvan zo beroerd. Kreeg ik tabletten voor. Mijn urine werd onderzocht, maar er zat geen bloed bij en ik had geen blaasontsteking. Kwam dus ook niks uit. En buikpijn is een breed begrip, dat kan van alles zijn. Omdat ik twee keer een depressie heb gehad, werd daar toch ook het één en ander aan geweten.”
Toch laat Riekje zich niet met een kluitje in het riet sturen en blijft naar de huisarts gaan. En na een ogenschijnlijke fijne warme zomer 2018 belandt ze in de medische molen. Bij de huisarts dringt ze aan, een spoedopname volgt en ze ondergaat verschillende onderzoeken. “Ik kreeg een maag- en neussonde, mijn bloed werd getest, röntgenfoto’s en een scan werden gemaakt en ik kreeg een punctie in mijn zijde. Maar liefst drie liter groen vocht werd uit mijn maag geheveld. Ik wist: dit is geen goed teken.”
Diagnose eierstokkanker
Na een paar weken van onderzoeken en onzekerheid krijgt Riekje de diagnose eierstokkanker, Figo stadium 3 c, met een erfelijke component. Ze brengt naaste familie daarvan op de hoogte. “Ik raadde mijn broer, zussen en een rits neven en nichten aan zich te laten testen en te adviseren een procedure bij een klinisch geneticus.”
Geen leuke boodschap, temeer eierstokkanker dodelijk is. “Vooral mijn -toen nog zwangere- dochter was verdrietig en het leek erop dat het bericht mij niet bereikte.” Er volgen drie chemokuren en een debulking-operatie, met als doel de tumoren te verwijderen. Helaas bleek dat dat niet meer mogelijk was; de kanker was te ver gevorderd. Riekje werd meteen weer dichtgemaakt.
Ziek van de chemo
Van de chemokuur is ze niet heel ziek maar wel heel moe. “Ik denk wel eens: Het is niet de kanker waarvan je zo ziek wordt, maar de chemo. Ik ben niet meer wie ik was. Ik heb nog maar vijftig procent van de energie die ik altijd had. Ik was zo actief: fietste overal naar toe, zwom graag, werkte in de tuin, was altijd bezig. Mijn gewone fiets heb ik ingeruild voor een elektrische zodat ik nog steeds lekker kan fietsen. Ik heb continu het gevoel dat mijn dagen te kort zijn. Ik wil zo veel.”
Mijn man verliet me
Ze weet dat ze beter ’s middags even een tukje kan doen, maar dat vindt ze dan weer zo zonde van de tijd. Ze lacht. “Ik vind het jammer om te gaan slapen. Helemaal nu het ’s avonds vroeg donker is en ik dan niet veel meer kan doen.” Blij en dankbaar is Riekje dat ze bij haar dochter, schoon- en kleinzonen in Groningen woont. “Ja, dat was ook zoiets, mijn ex-man brak ons huwelijk na bijna veertig jaar op en verliet me voor een andere vrouw. Zat ik opeens alleen. Nu ik ziek ben is het heel fijn om bij Ilse te wonen. Ik heb mijn eigen woon- en slaapkamertje en we leven ons eigen leven. Eten doen we gezamenlijk en daarna gaat ieder naar zijn eigen woonruimte. Heerlijk vind ik het om mijn kleinzoon Midas op te zien groeien en Jelmer volwassen te zien worden. Er is zoveel liefde en dat maakt het leven fijn.”
Vertellen over Olijf
Om de drie maanden gaat ze naar het ziekenhuis voor controle en ze weet dat dat de standaard procedure is. “Ik weet nog niet zo goed of ik het prettig vind. Omdat ik veel minder energie heb word ik dagelijks geconfronteerd met mijn ziekte. Vroeger pakte ik mijn fiets en vloog even naar de stad. Dat gaat nu niet meer.” Omdat ze is verhuisd van het Friese Franeker naar Loppersum in Groningen, ziet ze vrienden en vriendinnen minder. Tachtig kilometer afstand is kennelijk een drempel om elkaar te zien. “Dat vind ik jammer en doet me pijn, maar het is niet anders. Blij was ik met de hulp die ik van vrienden en vriendinnen tijdens de verhuizing kreeg. Ik had dat in mijn conditie nooit voor elkaar gekregen. Ik zit niet bij de pakken neer, heb mijn oude spinnenwiel afgestoft, wat lessen genomen en spin weer. Ook ga ik regelmatig naar het dorpshuis waar ik wil vertellen over mijn kanker en over Olijf. Ik vind het belangrijk dat vrouwen dat weten.”
Genieten
Fysiotherapie sleept haar ook door een moeilijke periode. Ze heeft er veel plezier in maar vooral baat bij. Thuis doet ze dagelijks trouw haar oefeningen. “Ach weet je, ik ben niet bang voor de dood, ik ben er klaar voor. Ik hoef nog niet dood, begrijp me niet verkeerd, maar als het zover is, is het goed. Ik heb de knoflook, winteruien en tuinbonen in de grond gestopt en hoop dat ik die er volgend jaar kan uithalen. Met Kerst ga ik met mijn dochter, schoon- en kleinzonen naar Berlijn en daarnaar kijk ik enorm uit. Dat moet ik halen. En zo leg ik de lat steeds een stukje verder. Wetende dat er weer een chemokuur aankomt, maar nu nog niet. Het is nog ‘niet erg’ genoeg, zeggen de artsen, het moet eerst groter zijn gegroeid voor een betere behandeling. Ik wil daar niet te lang bij stilstaan, ik geniet van alles dat ik nog wel kan. De volgende stap kan ik aan. De eerste keer lukte het ook, mijn haar en krachten kwamen terug, dus kom maar op.”
Blijf zeuren!
Voor vrouwen die vage klachten hebben, heeft ze een duidelijk advies: “Zeuren. Blijven doorzeuren bij de huisarts. Klinkt een beetje onaardig misschien, maar echt: blijf zeuren. Zorg dat je wordt doorverwezen, maak een afspraak bij een gynaecoloog maar laat je niet wegsturen als je het niet vertrouwt. Volg je gevoel. Mijn huisarts heeft haar verontschuldigingen aangeboden. Het verandert niets aan mijn situatie, maar het deed me wel goed.”
Maar het mooiste gelukje is misschien wel dat haar jongste kleinzoon bijna vier wordt en Riekje er nog gewoon bij is.
Riekje vertelde haar verhaal in november 2022. Er kunnen veranderingen in haar gezondheid zijn opgetreden.