Deze sessie werd gegeven door Nienke Dekkinga, consulent seksuele gezondheid en Judith, ervaringsdeskundige en vrijwilliger bij Olijf
In de prachtige kapel, met rondom mooie gekleurde glas-in-lood ramen, stond op het altaar Nienke Dekkinga. Zo’n 80 vrouwen, partners en zorgverleners hadden zich voor deze workshop opgegeven. Het aantal aanwezigen was zo groot dat het duidelijk is dat dit een onderwerp is dat zeer leeft onder vrouwen en hun partners. Zij zou ons gaan vertellen over de vaak veranderde seksualiteit na ziekte, wat dit betekent voor een relatie en hoe je daar mee om kunt gaan.
Iedereen heeft behoefte aan seks in welke vorm dan ook!
Bij mensen die een (chronische) ziekte hebben ontstaan er vaak problemen t.a.v. seksualiteit. We weten dat door seksualiteit en intimiteit de kwaliteit van leven omhoog gaat. Dus is het een belangrijk onderwerp.
Gevoelsmatig vinden we dat seks spontaan zou moeten ontstaan, maar zin in seks begint niet spontaan. Daar zijn seksuele prikkels voor nodig. Het verlangen naar elkaar, lust en opwinding vinden, lopen door elkaar. Als je de vorige keer fijne seks hebt gehad, dan kijk je naar een volgende keer uit.
Er is seksuele opwinding nodig om tot goede seks te komen. Om tot opwinding te komen is er een zekere drempelwaarde noodzakelijk. Deze drempelwaarde kan voor iedereen anders zijn. Die kan laag of hoog liggen. Bij kanker, door de lichamelijke en geestelijke veranderingen die dit meestal met zich meebrengt, kan deze drempelwaarde veranderen. Meestal komt de drempelwaarde hoger te liggen. Daardoor is er vaak meer tijd nodig om tot opwinding te komen en daarna tot een orgasme.
Kennis van het eigen lichaam is belangrijk. Hoe ziet bijvoorbeeld de clitoris er uit? De meeste vrouwen weten dit niet. Nienke liet hiervan een 3-D model rondgaan.
Kanker heeft invloed op seksualiteit
Het krijgen van kanker, zeker van gynaecologische kanker, heeft invloed op de seksualiteit. Vaak staat de seks tijdens de behandelingen stil. Na die tijd is er meestal nog een periode van herstel. Klachten van vermoeidheid of algehele malaise, littekenpijn of pijnlijk weefsel na de operatie, gevoelloosheid door chemotherapie of operatie, maken dat de seks nog op de achtergrond blijft staan. Maar ook een negatief zelfbeeld, verlies van urine en/of ontlasting of een veranderde aanblik van het lichaam, maken het niet eenvoudig om tot seksueel herstel te komen.
Als je weer samen (of alleen) seks wilt hebben, dan zal je daar actief iets aan moeten gaan doen. Nienke geeft ons een aantal tips. De belangrijkste is misschien wel: “Blijf praten met elkaar!”. Dat is niet altijd eenvoudig. Maar door op een eerlijke manier met je partner te praten en je evt. angsten aan elkaar bloot te leggen, krijg je verbinding met elkaar. Neem de tijd voor elkaar door samen leuke dingen te doen. Qualitytime in elkaars nabijheid. Mocht je dan weer eens willen vrijen, zorg dan dat je daar de tijd voor neemt. Vrij eens in de ochtend i.p.v. de avond wanneer je te moe bent.
Voel zelf wat je prettig vindt en ga op ontdekkingstocht. Samen met je partner of alleen. Zo krijg je kennis over je veranderde lichaam. Ons brein is ons grootste erotische orgaan. Speel met je fantasie en zorg voor voldoende prikkels. Bij sommige vrouwen is het gebied van de clitoris en de vulva meer of minder gevoelig geworden. Het gebruik van een vibrator of ander speeltje kan prikkelend verhogend werken, doordat je met de veranderde gevoeligheid beter rekening kunt houden. Heb je last van een droge vagina, gebruik dan een glijmiddel.
Het orgasme kan door de behandelingen veranderd zijn. Soms is er geen penetratie van de penis in de vagina meer mogelijk. 1 op de 3 vrouwen krijgt trouwens maar een orgasme bij penetratie. Andere manieren van vrijen zorgt vaker voor een orgasme. Laat penetratieseks niet de norm zijn. Wees creatief als penetratie niet meer mogelijk is. Raak niet ontmoedigd als het in het begin niet zo gaat zoals je (jullie) het graag zouden willen. Er is tijd voor nodig om met alle veranderingen om te gaan.
Voor sommige stellen is de zoektocht lastig. Blijf niet worstelen en zoek samen hulp. Bij een seksuoloog/psycholoog of consulent seksuele gezondheid.
Veel vrouwen vinden het prettig om ervaringen van andere vrouwen te horen.
Het verhaal van Judith
Judith, zij heeft haar verhaal in 2017 en 2019 aan Olijf verteld, wordt geïnterviewd door Nienke wat haar veranderde seksualiteit voor haar betekent.
Judith kreeg in 2013 baarmoederhalskanker. Tijdens de behandelingen was zij singel. Haar vriend, die ze eind 2015 heeft leren kennen, heeft zelf ook kanker gehad. Hij heeft zich niet laten opereren, omdat dit een verhoogde kans op erectiestoornissen zou geven.
In het begin hebben ze veel met elkaar gepraat en na zo’n 4 maanden hadden ze voor het eerst geslachtsgemeenschap. Het was fijn dat dit lukte.
Helaas, door de verergerde darmproblemen van Judith, was het op een gegeven moment niet meer mogelijk om geslachtsgemeenschap te hebben. Dit was te pijnlijk. Het gaf Judith een schuldgevoel en een gevoel van falen. Een zoektocht begon. Ze vonden het moeilijk om er samen over te praten. Buiten het bed ging het goed, maar in bed lagen ze als 2 houten plankjes naast elkaar. Ze hebben hulp gezocht bij een seksuoloog. Het was echt een drempel die ze over moesten, om hun slaapkamergeheimen met iemand te delen. Ze hebben o.a. geleerd om naar elkaar te benoemen wat ze missen. Verdriet en rouw horen er echt bij. Judith zit nog steeds wisselend in deze fasen, maar gunt het zichzelf om verdrietig te zijn. Zij heeft er al het vertrouwen in dat ze er samen uitkomen.
Kijk voor meer informatie op www.fijnvrijen.nl
Nienke heeft in september 2018 op de Facebookpagina van Olijf live vragen beantwoord over seksualiteit. Bekijk dit item >>
Lees het verhaal van Judith >>
Lees het verhaal van Judith over de gevolgen van baarmoederhalskanker >>
Geschreven door: Wilma van der Ham