Slechts zes op de tien vrouwen laten uitstrijkje maken

Olijf roept vrouwen tijdens Baarmoederhalskanker Preventieweek op: doe mee aan bevolkingsonderzoek

Hoewel in Nederland elk jaar ongeveer 200 vrouwen sterven aan baarmoederhalskanker, steeg het aantal deelnemers aan het bevolkingsonderzoek de afgelopen twee jaar niet. Slechts zes op de tien vrouwen laten na een oproep een uitstrijkje maken. De jaren daarvoor waren dat er nog zeven op de tien.

Daarom roept Stichting Olijf tijdens de Europese Baarmoederhalskanker Preventieweek van 20 tot en met 26 januari vrouwen op mee te doen aan het bevolkingsonderzoek en dat uitstrijkje te laten maken. Jaarlijks krijgen 800 vrouwen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker, blijkt uit cijfers van het RIVM. Zonder de vroege screening en vaccinatie van meisjes zou dit bijna het dubbele zijn.

Baarmoederhalskanker wordt bijna altijd veroorzaakt door langdurige infectie met het Humaan Papilloma Virus (HPV), waar 80 procent van de vrouwen tijdens hun leven mee besmet raakt. Het virus wordt via seksueel contact overgedragen. Ook jongens kunnen het krijgen. Daarom worden die vanaf 2021 eveneens gevaccineerd. Meestal ruimt het lichaam het virus binnen twee jaar op, maar langdurige infectie verhoogt de kans op baarmoederhalskanker.

Tijdens het bevolkingsonderzoek krijgen vrouwen tussen de 30 en 60 jaar elke vijf jaar een uitnodiging om een uitstrijkje te maken, de laatste keer zo’n 800.000. Bij 35 vrouwen werd uiteindelijk baarmoederhalskanker gevonden en bij 5000 vrouwen werd een voorstadium geconstateerd. Naar schatting werden 325 sterfgevallen voorkomen. Sinds 2017 wordt het uitstrijkje eerst getest op de aanwezigheid van HPV. Pas als dat wordt gevonden wordt het uitstrijkje getest op afwijkende cellen.

Hoewel het aantal deelnemers in 2018 nagenoeg gelijk is gebleven aan dat van 2017, is de deelnamegraad nog altijd lager dan de jaren daarvoor. Met name vrouwen tussen de 35 en 50 jaar laten minder vaak een uitstrijkje maken. Veel meer gevallen kunnen worden opgespoord als meer vrouwen deelnemen.

Olijf vraagt daarom extra aandacht voor preventie. Volgens de patiëntenorganisatie is baarmoederhalskanker een van de weinige vormen van kanker die redelijk eenvoudig in een vroeg stadium opgespoord en vaak voorkomen kan worden. Voor vrouwen die niet naar de huisarts durven is er sinds 2017 een zelfafnameset, waarmee ze thuis lichaamsmateriaal uit de vagina afnemen en dat opsturen op te laten testen op HPV. De laatste keer deed 7 procent dat.

Om andere vrouwen te overtuigen van de noodzaak én aandacht te vragen voor de - vaak zeer heftige- gevolgen van baarmoederhalskanker, verzamelt Olijf ervaringen van patiënten die op de website Olijf.nl worden gepubliceerd. Een van de vrouwen die anderen oproept dat uitstrijkje te laten maken is Wendy Geerts (34). Bij haar uitstrijkje werden in 2016 ‘onrustige cellen’ gevonden. Ze bleek baarmoederhalskanker in een vergevorderd stadium te hebben. Ze had geen zin in chemotherapie en liet haar baarmoeder, lymfeklieren, eileiders en weefsel operatief verwijderen. De kanker keerde echter terug, waarna ze alsnog chemobehandelingen onderging. Uiteindelijk liet ze ook haar blaas, vagina, anus en het laatste stukje van haar darm verwijderen. Daarna hield de rampspoed aan. Ze kreeg een infectie, onderging een mislukte operatie en heeft sindsdien hevige buikpijnen. ,,Begin dertig en dan al kanker... Nee, dat had ik nooit kunnen bedenken. Naast het ongeloof, maakte het feit dat ik kanker had me vooral heel strijdvaardig. Ik zie wel wat er op mijn pad komt, bekijk alles van dag tot dag. Alleen ver vooruit plannen durf ik nog niet. Maar ondanks mijn beschadigde lichaam zie ik mijn toekomst zonnig en best met vertrouwen tegemoet”, vertelt ze.

Lees het verhaal van Wendy >>

N.a.v. dit bericht heeft de Telegraaf een artikel geschreven >>