Mariska (36): 'Later bestaat voor mij niet meer, ik heb het gevoel dat ik in reservetijd leef'

“Ik kan mezelf wel voor mijn kop slaan dat ik de oproep voor het laten maken van een uitstrijkje toen ik dertig werd, negeerde.” In 2016 is bij Mariska Bokma (36) baarmoederhalskanker met uitzaaiingen ontdekt. Olijf, netwerk voor vrouwen met gynaecologische kanker, benadrukt het belang van het uitstrijkje dat Mariska vijf jaar later wel laat doen. De stichting doet dit tijdens de Europese Baarmoederhalskanker Preventieweek die maandag 22 januari van start gaat. “Zo vaak vroeg ik me af: als ik wel was gegaan, was ik dan niet ziek geworden?”

Of ze de veertig gaat halen, weet Mariska niet. “Hoef ik ook niet te weten, ik leef van dag tot dag. Een zomervakantie in januari plannen is al te ver voor uit.” Eind 2015 viel ze zonder reden af. Ze weet het aan de drukte op haar werk. In het nieuwe jaar maakt ze een afspraak met de huisarts. “Alles wees erop dat ik een burn-out had. Moest ik me er aan overgeven, pas op de plaats maken.” Vijf maanden zat ze thuis. In de coaching-gesprekken die ze voerde, herkende ze zich niet. Ze gaat voorzichtig weer aan het werk en in de zomer van 2016 krijgt ze last van haar onderrug. Dusdanig dat ze bijna niet meer kon lopen. Intussen is ze vijfendertig en wordt opgeroepen voor een uitstrijkje. De huisarts verwijst Mariska voor haar rugklachten door naar een fysiotherapeut die haar na enkele behandelingen zonder pijnvermindering terugstuurt naar de huisarts. Wegens inmiddels licht urineverlies en een tussentijdse bloeding wordt ze doorgestuurd naar de gynaecoloog. Nog voordat ze die afspraak maakt krijgt ze de uitslag van het uitstrijkje. “Mijn huisarts belde op met de mededeling: Mariska, het is helemaal mis. Je hebt kanker en het is kwaadaardig. De grond zakte onder mijn voeten weg.”

Laatste zomer
De uitslag van het weefsel dat wordt weggenomen, is weinig hoopgevend. Scans laten zien dat de kanker is uitgezaaid naar haar lever, bekken en alle lymfeklieren. “Dat kregen we mee in de week voor Kerst. Een PET-scan moest uitwijzen of het al boven mijn middenrif was uitgezaaid, in dat geval kon ik alleen maar een palliatieve chemokuur ondergaan.” De optelsom was simpel: de uitslag van het uitstrijkje was helemaal fout, het weggenomen stukje weefsel deugde niet dus de scan zou ook weinig hoopvol zijn. “En dat was dus ook zo. Als ik geen chemokuur zou doen zou het snel zijn afgelopen, als ik het wel zou doen zou ik nog een mooie zomer tegemoet kunnen gaan.”

Waarom ging ik niet?
Natuurlijk heeft ze zo vaak gedacht: waarom gaf ik geen gehoor aan de oproep van het uitstrijkje toen ik dertig was? “Ik was jarig en kreeg de oproep. Ik dacht: ik heb wel wat anders aan mijn hoofd. Ik ben jong, ik heb heus geen kanker. Ik heb de oproep toen aan de kant geschoven. Maar ja, wie zegt dat er toen iets aan het licht was gekomen? Ik had niet de klachten die ik in 2016 wel kreeg. Ik ben opgehouden me daarover druk te maken. Ik kan er toch niets aan veranderen.”

Trouwen en feesten
Doodziek werd ze van de chemo en van de zesde en laatste sessie moest ze afzien. “Ik was zo ziek en verzwakt, mijn lijf trok het niet meer.” De zomer is fantastisch en Mariska vinkt haar bucketlist af. “Mijn vriend en ik zijn getrouwd en onze huwelijksreis ging naar Griekenland. Daar wilde ik zo graag nog een keer naar toe. Met mijn vriendinnen ben ik een weekendje weggeweest en met mijn zus naar dancefestival Defqon.1. Mijn zus was hoogzwanger en ik ziek, maar we gingen. Het kon tenslotte mijn laatste keer zijn.” Alles stond die zomer in het teken van ‘de laatste keer’.

Er is geen later
Inmiddels werkt Mariska weer twintig uur. “Toen ik me beter begon te voelen na de chemokuren dacht ik: ‘ik kan wel weer aan het werk’. Je kunt niet alleen maar leuke dingen blijven doen.” Een scan die werd gemaakt na de chemo, liet zien dat de tumor flink kleiner is geworden. De dood is daardoor minder dichtbij. “Maar later bestaat voor mij niet meer, die toekomst ga ik niet meer halen. Ik heb het gevoel dat ik in reservetijd leef. Alles wat nu is, voelt als gestolen uurtjes. Ik leef en ik geniet. Ik ben nu een jaar verder en ben er gelukkig nog steeds. Het is niet aannemelijk dat ik de veertig ga halen, maar daar maak ik me niet meer verdrietig om: het is wat het is.”

Mariska is overleden op 17 juni 2018. Zij heeft haar verhaal verteld in januari 2018 voor de Europese Baarmoederhalskanker Preventieweek, die wordt gehouden van 22 tot en met 28 januari.